Egyptische gerbil

Geschiedenis en plaats van herkomst

De Egyptische gerbil komt oorspronkelijk uit het noordelijke deel van Afrika en de gedeelte van Egypte. Hij komt voornamelijk voor in woestijn en rotsachtige gebieden. Zijn gangenstelsel wordt gegraven in harde klei en bestaat uit een hol met meerdere in en uitgangen die niet worden afgesloten.
Ook worden hun holen gevonden in distelvelden. De officiele naam voor deze gerbil is Gerbillus gerbillus aegyptius. Deze soort gerbil is geen familie van de Mongoolse gerbil (Meriones Unguiculatus).

Aanschaf van gerbils

Een Egyptische gerbil is een vriendelijk en nieuwsgierig diertje. Het grappige aan deze dieren is dat ze zich aanpassen aan het ritme van de menselijke bewoners in huis. Dit gaat vanzelf omdat ze van nature alles willen weten wat er om hen heen gebeurt. Een voordeel van deze dieren kan zijn dat je ze niet ruikt en dat ze gemakkelijk te verzorgen zijn. Het zijn groepsdieren en moeten met minimaal vier (of liever meer !) bij elkaar gehouden worden. Een grotere groep is altijd beter voor de gerbil zelf. Neem gerbils uit eenzelfde familie en houdt deze groep bij elkaar. Haal er niets uit weg en voeg er ook geen nieuwe aan toe ! De eigen jongen worden altijd geaccepteerd. Overlijdt er eentje, laat het lijkje dan een paar uur liggen, zodat de rangorde hersteld kan worden in de groep. Doe je dat niet, dan breekt er een rangorde-gevecht los in je hok, op een minder prettige manier.

Hoewel de gerbil zich redelijk goed aan het leven in gevangenschap heeft aangepast, zijn ze nog wel een beetje te springerig om vast te houden en te aaien. Wanneer je een gerbil koopt, moet je op de volgende punten letten:

- Hoe is de conditie van de gerbil ?
- Glanzen de ogen goed ?
- Komen de gerbils naar je toe ?
- Zijn ze levendig ?
- Wat is het geslacht?
- Ziet het hok er schoon uit ?
- Hoe oud zijn de dieren?

De geslachtskenmerken

Dit zijn de verschillen tussen de mannetjes en de vrouwtjes.

Huisvesting

Egyptische gerbils knagen aan alles wat in het hok staat of hangt en daar moet je rekening mee houden. De beste huisvesting is een groot aquarium met een deksel erop of een terenziani kooi. Het beste is een verblijf van 40 x 80 cm voor vier gerbils. De hoogte van de bak moet minimaal 30 cm zijn. Als je meer dan vier dieren in een bak houd moet de bak 40x90 – 100 cm (of groter) zijn. Neem geen plastick bak, die is binnen korte tijd kapot en de gerbils gaan met gebruik van 'natuurlijk gereedschap' je huis verkennen (met gevolgen van dien).... !

Als bodembedekking kan je Aubiose, schelpen of chincillazand gebruiken. Schelpen- of chinchilazand moeten altijd in het hok staan, al is het maar in een los bakje met een hoog opstaande rand. De gerbils gebruiken dit zand om hun vacht schoon te maken. Een paar handen hooi word altijd gewaardeerd als nest en slaapmateriaal en is nog goed voor de gezondheid van de gerbils ook. Een paar sierstenen zullen ze ook zeker waarderen en het ziet er best leuk uit om naar te kijken.

Zet de stenen wel als eerste in een leeg hok, voordat je de bodembedekking er in doet, zodat er geen bodembedekking onder de stenen ligt. Als de gerbils eronder gaan graven komen ze te overlijden door de stress of door de klap van de stenen !!

Een houten slaaphokje gaat hooguit een twee tot drie maanden mee, afhankelijk van de groep gerbils die je hebt. Het gemiddelde van een mooie Egyptische gerbilgroep is vier tot acht gerbils. Je kunt het beste een bloempot kopen en er een hoekje uit tikken het een hamer. Let wel goed op dat je daarna de randen goed naveilt, zodat de randen niet scherp zijn ! Je hebt dan een slaaphuis die jaren meegaat. Een paar kartonnen buizen, dozen met gaten er in en wc rollen vinden ze erg leuk om door heen te rennen en te slopen.

Sommige gerbils vinden een loopmolentje leuk, maar anderen vinden het maar niks.
Een boomstammetje of takken van een vruchtenboom, PVC buizen en manden van zeegras (te koop bij Intratuin), vinden ze ook erg leuk om op te klimmen en aan te knagen. Het zal alleen niet zo lang mee gaan als je flinke knagers hebt.

Tam maken

De Egyptische gerbil is goed tam te maken en went aan zijn verzorger(s). Als je net nieuwe Egyptische gerbils hebt gekocht, kunnen ze in het begin wat schrikachtig reageren, maar dat trekt snel bij als je ze verwent met meelwormen. Als je nieuwe gerbils haalt, doe dat dan zo jong mogelijk, haal ze bij een vertrouwde fokker en laat ze bij thuiskomst eerst het hok verkennen. Geef ze even de tijd om kennis met je te maken. Na zo'n anderhalve dag leg je wat voer op je hand. De nieuwsgierigheid van de gerbil zal het winnen van zijn voorzichtigheid en dus zullen ze het van je hand af komen halen. Meestal is het dan het ijs wel gebroken.

Het gedrag van de gerbils

Bijten

De Egyptische gerbil zal in principe niet bijten. Het verschil tussen bijten en proeven is dat proeven niet zeer doet en bijten wel. Ze bijten alleen als ze pijn hebben, als ze zich bedreigt voelen of schrikken.
Het kan ook zijn dat de gerbil je hand als speelgoed ziet en dan ook hapt.

Communicatie

De Egyptische gerbils kunnen niet praten zoals wij mensen dat kunnen, maar ze kunnenzeker wel met elkaar communiceren. Ze maken hun gevoelens en bedoelingen duidelijk door middel van 'non-verbaal' gedrag en door het maken van hele hoge piep geluidjes die wij (bijna) niet kunnen horen. Hele jonge gerbils piepen wat harder en zijn beter te horen. Als een oudere gerbil luider piept kan het zijn dat ze aan het spelen zijn, maar het kan ook zijn dat ze bang zijn of vanwege seksuele opwinding.

Voeding

Gerbils hebben extra vitamine C nodig, want dat maken ze uit zichzelf niet aan.
Een goed vitamine-preparaatje is 'Quickon Knagersvitamine', verkrijgbaar bij de betere dierenspeciaalzaak of vogelhandel. Ook de Imme (zie voor de link van de Imme, bij de links) kan dit voor je opsturen over de post.

De basisvoeding

- 'Extra vital gerbil' al of niet in combinatie met knagersvoer
- Een mix van verschillende zaden bij elkaar mengen door het basisvoer
- Vitaminen
- Elke dag vers water
- Takken en twijgen (is rijk aan vitaminen)
- Meelwormen
- Moriowormen (sommige gerbils eten het niet meer als ze ooit een keer gebeten zijn)- Andijvie
- Bloemkool
- Wortels
- Appel
- Peer
- Mango en andere fruitsoorten

De Egyptische gerbil mag niet te veel vochtig fruit en groente hebben, omdat ze uit woestijn-achtige gebieden komen, waardoor ze vanzelf al veel meer vocht vasthouden.

Pas wel op met deze soort gerbil, ze eten ook van alles wat niet goed voor ze is !

Verzorging

Elke morgen moet je de gerbils controleren of ze niet ziek zijn en nog water en voer hebben.
De Egyptische gerbil is er op ingesteld om spaarzaam met water te zijn. Door de droge ontlasting en de geringe urine hoeft de kooi maar ongeveer om de drie weken schoon te worden gemaakt .
Je moet ze ook af en toe wegen, zodat je hun lichaamsgewicht in de gaten kan houden. Zie voor het overige gedeelte van de verzorging bovenstaand stukjes over huisvesting.

Voortplanting

Het voortplantingsseizoen van de Egyptische gerbil is van eind april tot september. Het vrouwtje paart meteen weer nadat haar pups geboren zijn en de innesteling van haar eitjes kan vertraagd worden tot dertig dagen, als het vrouwtje haar pups nog aan het zogen is. De draagtijd is vierentwintig tot negenentwintig dagen. Er worden per nestje gemiddeld vier gerbilpups geboren.

Een fokpaartje kan gehouden worden in een kleine groep, maar als de pups geboren worden, worden ze meestal door de hele kooi verplaatst. Hoewel de meeste jongen het wel zullen overleven is het niet erg goed voor een gezonde ontwikkeling. De ontwikkeling van de pups is een beetje vergelijkbaar met die van de pups van Mongoolse gerbils. Op een leeftijd van tien dagen beginnen de haartjes te groeien en de oogjes gaan open op een leeftijd van zestien dagen. Een paar dagen later beginnen de jonge gerbils rond te lopen en als ze twintig dagen oud zijn beginnen ze vast voedsel te eten, zoals zaden. De pups stoppen met melk drinken wanneer ze vier weken oud zijn.

Vrouwtjesgerbils kunnen bevrucht worden vanaf de leeftijd van drie maanden oud. Gemiddeld krijgen gerbils hun eerste nest als ze ongeveer vier maanden oud zijn. Als je gerbil vrouwtje anderhalf jaar oud is zal ze waarschijnlijk geen jongen meer krijgen. Een gerbil kan zo’n zes nesten per jaar krijgen. De nestgrootte is meestal drie tot vier jongen, maar er kunnen ook tien jongen geboren worden ! De vader is onmisbaar bij het opvoeden en verzorgen van de jongen. Als het vrouwtje rust wil hebben of honger heeft en wil gaan eten, dan houdt het mannetje het nest warm. Het mannetje helpt de moeder met het terugbrengen van de pups in de periode als ze beginnen te wandelen door het hok. Dit doen de ouders door de pups voorzichtig in hun bek te nemen en mee terug te slepen naar het nest. De rol van de vader bij de verzorging van de pups is erg belangrijk.

Als het vrouwtje een jaar oud is zal ze de meeste worpen achter elkaar krijgen, daarvoor en daarrna zal ze minder vaak nestjes krijgen en zullen de nestjes ook kleiner worden. Als een vrouwtje eenmaal een heel groot nest heeft gehad, is ze daarna minder vruchtbaar. Ook is het zo dat alleen het meest dominante paar pups krijgt. Dat houdt in ieder geval je groep gerbils (in gevangenschap) binnen de perken ! Dit is bedoeld als een natuurlijke bescherming, zodat het vrouwtje rust krijgt en weer kan aansterken.

Gerbilpups zijn nestblijvers. Dit houdt in dat de jongen, kaal, doof en blind geboren worden. Het enige wat de pups kunnen is piepen en hopen dat hun ouders er snel aan komen. Ze wegen bij de geboorte zo'n twee en een half gram en zijn zo klein als een pinda (ongeveer twee cm). Gerbilpups hebben bij de geboorte een heel klein staartje van zo'n één cm.

De eerste week is kritiek, in deze tijd sterven meestal de zwakkere pups. Het kan helpen om de zogende moeder extra meelwormen te geven om dit te voorkomen, maar het is de vraag of je niet een natuurlijke selectie moet laten plaatsvinden, zodat het gerbilbestand op peil blijft ? Overdreven bijvoeden met meel- of moriowormen om sterfte te voorkomen, is beslist niet de bedoeling. Een handje vol meelwormen per dag, een volle voerbak, wat extra fruit en voldoende drinken, zou in principe voldoende moeten zijn voor zowel een zwangere als bevallen moeder. Een morioworm is groter en één tot twee wormen van dit formaat per dag, volstaat om aan de eiwitbehoefte van de moeder te voldoen. De maagjes van de pups zijn als een witte boon door de buikwand heen te zien.

Pas na een dag of zeventien gaan de oogjes open. Dan zullen ze ook beginnen met knabbelen aan het vaste voer. Met ongeveer vierentwintig dagen worden ze niet meer door de moeder gezoogd. Ze eten dan vast voedsel. Soms zullen ouders hun pups opeten, dit is niet omdat ze honger hebben, maar in de meeste gevallen gaat het om zwakke pups en volgt de gerbil zijn instinct. In de natuur moet je veiligheidshalve geen risico lopen met kleintjes, dus ruimt moeder de dode pup op. Soms begraven gerbilparen hun overleden pups onderin de bodembedekking. De reactie op zwakke of overleden pups, kan per gerbilpaar verschillen. De gerbils volgen in ieder geval altijd hun instinct en houden het nest op deze manier schoon.

Hieronder zie je de ontwikkeling van de pups in het kort op een rijtje:

De moeder is ongeveer vierentwintig tot negenentwintig dagen drachtig.
Eeste dag: De gerbil-kleintjes worden geboren.
Derde dag: De oren beginnen te ontwikkelen.
Vijfde dag: Het haar begint te groeien.
Tiende dag: De pups beginnen door het hok te kruipen.
Zeventiende dag: De oogjes gaan open en ze beginnen te eten van het vaste voer.
Vier weken: De kleintjes kunnen apart van hun moeder.
Drie (tot vier) maanden: De jonge gerbiltjes zijn geslachtrijp en je moet nu op gaan letten dat je niet meer de mannetjes en vrouwtjes bij elkaar hebt zitten.

Copyright 2000 - 2021 by Rattery R&R